Beantwoord de vragen

Opinie: “een beter milieu begint bij een betere campagne.”

‘Een beter milieu begint bij jezelf’ is al decennialang het overheidscredo. De meer recente varianten ‘Iedereen doet wat’ en ‘Zet ook de knop om’ liggen daarvan in het verlengde. Een campagne waar ik me al jaren groen en geel aan erger.   

Lang heeft de overheid de actie die ondernomen moet worden om de klimaatcrisis te lijf te gaan, aan de burger overgelaten. Sterker nog, met deze campagne geeft de overheid de burger een slecht gevoel. Het gaat immers om gedragsverandering en blijkbaar moet je dat als burger zelf fixen.       

Dat kan niet. …..  is 50 procent (!) van alle vervuiling en CO2-uitstoot te wijten aan de industrie. Een onevenredig groot deel daarvan komt van tien bedrijven met Tata Steel als lijstaanvoerder. Dit zijn bedrijven die de overheid jarenlang de hand boven het hoofd heeft gehouden. Vandaag de dag heeft Nederland in Europa de dubieuze reputatie een van de meest vervuilde landen te zijn. Dat komt niet door de burger die, als ik de campagne goed begrijp, zich beter moet gedragen. Dit komt door de zeer vervuilende industrie in Nederland.    

Beperkte keuzevrijheid    

Daarnaast is keuzevrijheid van de consument of burger in de praktijk zeer beperkt. De overheid kan wel zeggen dat we ons als bevolking beter moeten gaan gedragen, maar vertel mensen met een laag inkomen maar eens dat ze een elektrische auto moeten gaan rijden, moeten stoppen met goedkoop vlees eten, biologische groente moeten kopen en duurzame mode voor hun kinderen moeten aanschaffen. Ze hebben er simpelweg het geld niet voor en, minstens even belangrijk, zullen hard hun best moeten doen om deze producten te vinden.   

De consument is voor een groot deel overgeleverd aan wat grote bedrijven aanbieden. Dat geeft deze bedrijven – en hun marketeers, reclamemakers en ontwerpers – een ongekende verantwoordelijkheid richting consument, burger en maatschappij waarin zij opereren. Die verantwoordelijkheid wordt tot op heden maar zeer beperkt genomen.  

Een slimmere en oprechte campagne

Natuurlijk is individueel gedrag belangrijk, de consument moet immers ook de bocht om. Maar dat doet hij alleen met overtuiging en consistentie als zijn eigen bijdrage geloofwaardiger wordt gemaakt dan het wezenloze ‘iedereen doet wat’ of ‘zet ook de knop om’. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor de creatieve industrie: het milieu verdient een veel slimmere en oprechte campagne.

Kortom, een beter milieu begint niet bij jezelf maar bij het collectief. Overheden moeten regels opstellen waar bedrijven zich aan moeten houden. Bedrijven moeten de creatieve industrie inschakelen om de consument, te helpen de goede keuzes te maken, in plaats van ze te verleiden het tegendeel te doen.